Jak działa bateria laptopa i jak wydłużyć jej żywotność?
Jedną z najważniejszych zalet laptopów jest możliwość korzystania z nich w dowolnym miejscu. Nawet wtedy, gdy nie mamy dostępu do energii elektrycznej. Jest to możliwe dzięki odpowiedniemu akumulatorowi. Z czasem jednak jego wydajność spada. Dlaczego tak się dzieje i jak można spowolnić ten proces?
Jak działa bateria do laptopa?
We współczesnych laptopach najczęściej stosuje się akumulatory litowo-jonowe (Li-Ion). Charakteryzuje je wysoka gęstość energii, trwałość i stosunkowo długi czas pracy. Taki akumulator składa się z następujących elementów:
- Anoda (ujemna elektroda) – zwykle wykonana z węgla, takiego jak grafit.
- Katoda (dodatnia elektroda) – wykonana z materiałów na bazie metalu, takich jak tlenek litowo-kobaltowy lub tlenek litowo-żelazowo-fosforowy.
- Elektrolit – płynna substancja chemiczna (w akumulatorach Li-Ion to rozpuszczone sole litowe), która pozwala na przepływ jonów litu między anodą a katodą w czasie ładowania i w czasie rozładowywania akumulatora.
- Separator – cienki materiał, który oddziela anodę od katody, co zapobiega ich bezpośredniemu kontaktowi. To bardzo ważny element, który chroni przed uszkodzeniem i ewentualnym zapłonem baterii.
Większość baterii w laptopach wyposaża się również w elektroniczny kontroler, który reguluje cały proces ładowania i rozładowywania, zapobiegając przegrzewaniu się i uszkodzeniu baterii.
Dlaczego bateria litowo-jonowa jest tak popularna?
Bateria litowo-jonowa ma wysoką gęstość energii, co w praktyce oznacza, że pozwala na relatywnie długą pracę urządzenia – dłuższą niż inne technologie. Dlatego właśnie baterie litowo-jonowe są tak wydajne. Nie dotyczy ich również tzw. efekt pamięci. Nie bez znaczenia jest także fakt, że rozwiązania te są tańsze od na przykład baterii litowo-polimerowych.
Baterie litowo-polimerowe
Jak powiedzieliśmy, w komputerach przenośnych najczęściej stosuje się akumulatory litowo-jonowe. Na rynku można też spotkać akumulatory litowo-polimerowe (Li-Po). Ich zasada działania jest bardzo podobna. Różnicą jest forma elektrolitu – w bateriach Li-Po nie jest to ciecz, a zwykle żel (mogą to być również inne substancje, choć takie stosowane są bardzo rzadko). Ich zaletą jest mniejsze ryzyko wycieku elektrolitu, a także fakt, że substancja polimerowa jest mniej toksyczna. Jednak wyprodukowanie takich baterii jest droższe, nie mogą one też zaoferować tak dobrego magazynowania energii jak rozwiązania litowo-jonowe.
Jakie procesy zachodzą podczas ładowania i rozładowywania baterii?
Gdy bateria jest ładowana, jony litu przemieszczają się z katody przez elektrolit do anody. W trakcie tego procesu elektrony przemieszczają się w przeciwnym kierunku przez obwód zewnętrzny, dostarczając energię do urządzenia. W wyniku tego procesu anoda magazynuje jony litu.
Jednocześnie w procesie rozładowywania baterii zachodzi proces odwrotny. Jony litu przemieszczają się z anody przez elektrolit z powrotem do katody. W tym samym czasie elektrony przemieszczają się w przeciwnym kierunku przez obwód zewnętrzny, dostarczając energię do urządzenia. W wyniku tego procesu jony litu są zwalniane z anody i magazynowane w katodzie.
Jak zużywa się bateria?
Akumulator zbudowany jest z ogniw – które wyglądem przypominają tradycyjne paluszki. Ich pracą steruje niewielka płytka elektroniczna. W wielu współczesnych akumulatorach stosuje się licznik cykli ładowania, który zaprogramowany jest na konkretną wartość. Może to być na przykład 400 cykli. Po osiągnięciu tej wartości licznik całkowicie wyłączy akumulator. To zabezpieczenie, które chroni przed zbyt długim użytkowaniem baterii, która z czasem może okazać się niesprawna (ogniwa mogą stwarzać ryzyko wybuchu). Wtedy należy wymienić ją na nową.
Akumulatory są relatywnie tanie, dlatego najlepiej zdecydować się na zakup nowej baterii, gdy poprzednia się zużyje. Regeneracja baterii w laptopie, tzn. próba „naprawy” zużytej baterii wymaga czasu, umiejętności i jest zazwyczaj nieopłacalna. Może również stwarzać niebezpieczeństwo, dlatego w ogromnej większości przypadków zamiennik baterii będzie najlepszym wyborem. Warto dodać, że laptopy poleasingowe dostępne w naszym sklepie są sprawdzone pod kątem żywotności baterii.
Co jeszcze warto wiedzieć? Jak przedłużyć żywotność baterii?
W przypadku baterii litowo-jonowych najlepiej unikać głębokiego rozładowania i przeładowywania baterii – choć zwykle stosuje się zabezpieczenia, które to uniemożliwiają. Odpowiednie układy ochronne mogą zapobiec nadmiernemu ładowaniu, rozładowywaniu lub przegrzewaniu. Dlatego ważne jest wybieranie baterii sprawdzonych producentów, którzy poświęcili odpowiednio dużo uwagi kwestiom bezpieczeństwa.
Warto też unikać przegrzewania laptopa (akumulatory litowo-jonowe są stosunkowo wrażliwe na wysokie temperatury). Baterii nie należy też pozostawiać na długo całkowicie rozładowanej.
Dobre praktyki pozwalające dłużej utrzymać żywotność baterii – podsumowanie
- Unikaj ekstremalnych temperatur – baterie, zwłaszcza litowo-jonowe, są wrażliwe na wysokie i niskie temperatury. Długotrwałe przechowywanie urządzenia w bardzo ciepłym lub zimnym miejscu może skrócić żywotność baterii.
- Nie dopuszczaj do całkowitego rozładowania baterii – dla baterii litowo-jonowych lepiej jest doładowywać je, gdy poziom energii spadnie do około 20%, zamiast czekać, aż całkowicie się rozładują.
- Nie przeładuj – chociaż wiele współczesnych urządzeń ma zabezpieczenia przed przeładowaniem, to jednak warto unikać pozostawiania urządzenia na ładowarce przez dłuższy czas po naładowaniu do 100%.
- Używaj oryginalnych ładowarek lub zamienników od dobrych producentów – należy wybierać ładowarki zoptymalizowane pod kątem konkretnego urządzenia, co może pomóc w zachowaniu żywotności baterii.
- Aktualizuj oprogramowanie w laptopie – producenci często wprowadzają optymalizacje mające na celu poprawę wydajności baterii w aktualizacjach oprogramowania.
- Zarządzaj aplikacjami – niektóre aplikacje mogą zużywać więcej energii niż inne. Regularne zamykanie niepotrzebnych aplikacji oraz monitorowanie, które z nich zużywają najwięcej energii, może pomóc w oszczędzaniu baterii.
- Zmniejsz jasność ekranu – wysoka jasność ekranu przekłada się na znaczne zapotrzebowanie na energię.
- Wyłącz niepotrzebne funkcje – o ile oczywiście nie są Ci w danym momencie potrzebne. Wiele z nich zużywa sporo energii. Przykłady to Bluetooth, GPS czy Wi-Fi.
- Unikaj korzystania z urządzenia podczas ładowania – intensywne korzystanie z urządzenia podczas ładowania może generować ciepło, co nie jest korzystne dla baterii.
- Przechowuj baterie w chłodnym i suchym miejscu – jeśli masz zapasowe baterie, przechowuj je w odpowiedniej temperaturze, bez dostępu wilgoci. Oczywiście te same warunki dotyczą też samego laptopa.
Jest rzeczą naturalną, że wszystkie baterie w końcu tracą swoją zdolność do przechowywania energii. Dbanie o baterię może jednak pomóc w przedłużeniu jej żywotności i utrzymaniu lepszej wydajności przez dłuższy czas.
Możliwość komentowania została wyłączona.